Dit is de uitgebreide versie van Infor-Quartier 2025 in het Nederlands.
Werk in uitvoering: Lay-out en illustraties volgen nog…
La version complète d’Infor-Quartier 2025 en français est disponible ici.
The extended version of Infor-Quartier 2025 in English is available here.
Inhoudstafel
Klik op een titel om de inhoud te bekijken.
Colophon
Editoriaal
De GAQ – uw buurtcomité
Enquête: Netheid en milieu in de Europese wijk
Maak kennis met onze straatvegers
Interview met Schepen Anas Ben Abdelmoumen
Kaart: de lucht die we inademen
Een nieuw leven voor het 2017 sensorproject van de GAQ
Wat kunnen we nog doen voor een schoner et veiliger Brussel ?
Ken de kwaliteit van uw kraantjeswater
Autour de Marguerite, dat is ook netheid
Getuigenis van een verfraaier
Ratten en kraaien in Brussel : respectvol samenleven
Nieuws van onze zusterorganisaties
Langs onze straten
Belangrijke stedenbouwkundige dossiers
Wandeling langs de oude straten van onze wijk
Europa in onze wijk: Gulliver in Lilliput ?
Rommelmarkt reglement
Colophon
Infor-Quartier 2025, édition 37
Infor-Quartier, jaarlijks bulletin van de GAQ, gratis in alle brievenbussen van de Europese wijk van de Stad Brussel bezorgd.
Gedrukt in België door Artoos
Grafisme, laatste pagina en vormgeving : Gero Sander
GAQ asbl,
Zetel
Charles Quintstraat 130
B-1000 Bruxelles,
Het bestuursorgaan van de GAQ bestaat uit 7 leden:
Nina Bachkatov, Philippe de Boeck, Kristine De Mulder, Chantal Matthys, Christian Dekeyser (Président), Alain Dewez, Michael Van Gompen.
www.gaq.be
@GAQ_Bruxelles
Facebook GAQBruxelles
Verantwoordelijke uitgever: Christian Dekeyser
Redactie: Barbara Bentein
Redactie comité: Wouter Acke, Barbara Bentein, Philippe Deboeck, Hannes Frank, Chantal Matthys, Katia Vandenborre
Vertaling en nalezing: Wouter Acke, Danielle Beeldens, Jacques Boyer, Christian De Bock, Hannes Frank, Arabel Goldenson, Robert Nijhof, Jonathon Sawdon
Fotos en afbeeldingen: GAQ tenzij anders aangegeven
De teksten van Infor-Quartier 2025 werden in mei-juni geschreven om in augustus te verschijnen.
Editoriaal
Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door verschillende acties. Hier zijn de belangrijkste:
Stedenbouw, met onze deelname aan belangrijke dossiers waarvoor beroepen zijn ingesteld, met name Newton, Kortenberglaan 58 en The One — dit laatste is al gebouwd en vereist een regularisatie, wat een precedent zou scheppen. De GAQ ondersteunt al deze acties op verschillende manieren: ondersteuning met briefwisseling, contacten met de autoriteiten, betrokkenheid bij gerechtelijke procedures, enz.
Mobiliteit, waaronder het Schumanproject, waarvoor nog steeds een beroep loopt. De werkzaamheden aan het rondpunt zijn begonnen, en de centrale installatie – de overkapping – zal waarschijnlijk worden opgegeven. Beloftes rond vergroening lijken niet nagekomen in dit zeer “mineraal” project. Er is verkeersoverlast door het omleiden van bussen en verkeer naar straten die niet geschikt zijn voor zoveel en zulke zware voertuigen. De GAQ steunt de buurtbewoners in hun verschillende procedures.
Leefkwaliteit, met name het probleem van lawaai en vuil veroorzaakt door de renovatie van het Shelton Hotel, dat onder meer dakterrassen voorziet met uitzicht op naburige huizen. Dit werd zonder vergunning gebouwd. De GAQ volgde de situatie op en greep in.
Infor-Quartier, waarvan u de nieuwste editie nu in handen hebt, is het resultaat van een prachtige collectieve inspanning. De artikels werden geschreven door buurtbewoners. Infor-Quartier is het visitekaartje van de GAQ.
De werkgroep “Feesten” organiseert met verve het buurtfeest en de rommelmarkt. Ze coördineert ook de deelname van de GAQ aan Winter Pop. De GAQ ondersteunt of verspreidt informatie over straatfeesten georganiseerd door buurtbewoners, die steeds populairder worden.
Laten we ook onze samenwerkingen met BRAL en IEB niet vergeten, evenals onze deelname aan de vergaderingen van de comités Tervuren-Montgomery/Parc Léopold en Quartier des Arts. Al deze samenwerkingen zorgen voor een goede energie in de wijk en leveren tastbare resultaten op voor de gemeenschap.
Tot slot hopen we onze maandelijkse bijeenkomsten voort te zetten, waarbij we deskundigen of politici uitnodigen om te spreken over onderwerpen die onze leden en vrienden interesseren. Aarzel niet om thema’s en/of sprekers voor te stellen voor een van deze bijeenkomsten.
In memoriam Michel Van Roye, voormalig bestuurslid van de GAQ, oud-schepen van de Stad Brussel
Christian Dekeyser
De GAQ – Uw buurtcomité
Ontdek de GAQ vzw: wij bevorderen de gezelligheid in de buurt, het verbeteren van de levenskwaliteit, het beschermen van erfgoed, het aanpakken van klimaatverandering en het stimuleren van burgerbetrokkenheid.
Voor meer informatie, bekijk de volledige versie van Infor-Quartier op www.gaq.be.
Bent u geïnteresseerd en woont u in onze buurt? Word lid van GAQ! De jaarlijkse bijdrage bedraagt 25€ en kan gestort worden op de vermelde rekening met uw naam, adres en e-mailadres in de mededeling. Doe mee en maak een verschil in onze buurt!
Een nette omgeving!?
Inleiding
De netheid van onze omgeving ligt ons nauw aan het hart: onze gezondheid hangt ervan af, net als de biodiversiteit en onze levenskwaliteit. Toch zijn er veel uitdagingen: ondanks onze inspanningen slagen we er niet in om onze straten, pleinen en parken vrij van zwerfvuil te houden; teer en olie maken vlekken op de wegen; de lucht is te vervuild door uitlaatgassen, en over het water heerst wantrouwen sinds we over PFAS hebben gehoord. Doeltreffend afvalbeheer, het verminderen van vervuilende uitstoot en het beschermen van natuurlijke hulpbronnen zijn voor ons allemaal prioriteiten. De GAQ buigt zich over deze problematiek in onze wijk.
Enquête: Netheid en milieu in de Europese wijk
Resultaten van de enquête uitgevoerd door de GAQ
In het voorjaar van 2025 heeft de GAQ een drietalige enquête gehouden over netheid en milieu bij bewoners en gebruikers van de Europese wijk. De vragen gingen over netheid, overheidsbeheer, het sorteren van huishoudelijk afval, het onderhoud van trottoirs, en de lucht- en waterkwaliteit. Bij de sluiting van de enquête op 5 juni 2025 hadden 100 mensen gereageerd.
Opmerking: de citaten tussen aanhalingstekens weerspiegelen niet noodzakelijk het standpunt van de GAQ.
Een vuile wijk
De meeste bewoners zijn ontevreden over de netheid in de wijk. Ze vinden dat “de wijk over het algemeen vuil blijft” en zelfs dat “het van week tot week verslechtert!” Hoewel ze een algemene score van 7 op 10 geven, beoordelen ze de netheid van de straten en trottoirs zeer negatief (4,9 en 3,8 op 10 respectievelijk). Over het onderhoud van groene ruimten (5,4), speelpleinen (5,7) en sportvelden (6) zijn de meningen verdeeld. De meerderheid uit echter kritiek op het afvalophalingssysteem (6 op 10).
Publieke vuilnisbakken
Wat betreft het netheidsbeheer is het legen van publieke vuilnisbakken volgens de deelnemers het meest prangende probleem (3,9 op 10). Allereerst moeten “alle straatvuilnisbakken die verwijderd zijn worden teruggeplaatst”, “hun aantal worden verhoogd” en “vaker geleegd worden, vooral na evenementen”, “vooral tussen april en oktober”, en “ook in het weekend!”
Deze vuilnisbakken zouden moeten worden geplaatst in “parken en groene ruimten of op drukbezochte plaatsen”, “op Ambiorixsquare”, “op de Margaretasquare”, “aan de ingang van het Jubelpark aan de Renaissancelaan”, “nabij bushaltes en ontmoetingsplaatsen”. Eén iemand stelt voor om “een vuilnisbak te gebruiken die het afval comprimeert”.
Illegale sluikstortingen
Het weghalen van vuilnisbakken heeft niet het gewenste effect gehad om illegaal storten te beperken: “Er wordt tóch illegaal gestort!!!” Deelnemers aan de enquête vragen om controle en sancties: “Installeer camera’s om sluikstorters te identificeren, die bijna elke week naar dezelfde plek komen” en “leg echte boetes op”.
Het probleem van sluikstorten roept ook de kwestie op van afval recycleparks, die “dichterbij en bereikbaar zonder auto” moeten zijn en “’s avonds en in het weekend open”. Eén oplossing zou zijn: “gebruik kunnen maken van het containerpark van Sint-Joost in plaats van dat van Buda, dat ver en moeilijk bereikbaar is”. Een andere oplossing zou zijn: “regelmatiger ophaling van grofvuil”.
Vuilniszakken
Met een bevolking van 18.864 inwoners (volgens BISA[1]) produceert onze wijk een enorme hoeveelheid vuilniszakken, vooral omdat de meerderheid van de mensen wekelijks minstens één witte zak buitenzet (79% van de respondenten). Sommigen vinden dat “het aan de bewoners is om redelijk te consumeren en minder afval te produceren”, bijvoorbeeld door “het verminderen van thuisleveringen”.
Meer structureel zou men “wegwerpverpakkingen moeten verbieden of er statiegeld op heffen” of “lokale handelaars ondersteunen bij de recyclage van zaken zoals brood, kleding, boeken en papier”.
Toch geven de meeste mensen de schuld aan het afvalophalingssysteem (score: 6 op 10), dat soms als “verschrikkelijk” wordt omschreven. Sommigen vragen om het “efficiënter” te maken of zelfs “te hervormen” en om “een betere oplossing” te vinden, zoals “containers aan het einde van de straat”.
Het tijdstip is bijzonder problematisch: “De verplichting om het afval op maandag tussen 18:00 en 20:00 uur buiten te zetten, verplicht mensen om thuis te blijven of vroeg van het werk terug te keren. Dat is belachelijk.” “Veel mensen komen pas na die uren thuis van het werk, waardoor zakken te laat buitengezet worden en soms een week blijven liggen.”
Vaak is er ook een vertraging tussen het buitenzetten en de ophaling, wat tot vuiligheid leidt: “Iedereen zet zijn vuilnis op straat op willekeurige momenten in de week, waardoor er extra afval zich opstapelt. Vogels scheuren de zakken open, pikken erin en verspreiden de rommel.”
Honden
“Er is een groot probleem met sommige hondeneigenaars en de vuil dat ze achterlaten.” Het is absoluut nodig om “eigenaars bewust te maken”, hen te informeren over de regels (”duidelijke en zichtbare borden plaatsen die aangeven dat men hondenpoep moet opruimen”) en hen aan te zetten om die na te leven (bijvoorbeeld via “gratis hondenpoepzakjes”).
Maar het probleem is zo ernstig dat “eigenaars strenger gestraft moeten worden”: “1) boetes voor wie de stoepen en parken bevuilt; 2) boetes voor wie honden tegen gevels laat urineren.”
De omgeving van het hondenpark op de Gutenbergsquare is bijzonder getroffen: “Sinds de opening vijf jaar geleden is er een dramatische toename van hondenpoep in het milieu rond de Maria-Louizasquare. Het park zelf, ooit een mooie groene ruimte, is nu een modderpoel. Een schande!”
Wat kunnen we doen om de netheid te verbeteren?
Informatie en sensibilisering zijn de hoogste prioriteiten. Gezien de “hoge bewonersrotatie” is het noodzakelijk om “regelmatig bewoners te informeren over de regels rond sorteren en afvalverwerking”, bijvoorbeeld met “uitlegfolders in meerdere talen, niet alleen Frans en Nederlands”.
Verhuurders zouden verplicht kunnen worden om ophaaldagen te vermelden, of er kunnen publiekscampagnes komen (bijvoorbeeld aan boomvoeten of op bushokjes).
In het algemeen moet men “bewoners bewust maken van hun verantwoordelijkheden voor netheid (bv. onderhoud van de stoep)”, met specifieke aandacht voor “tijdelijke bewoners”. Dat zijn onder meer “jonge stagiairs bij de EU”, “gedeelde woningen” en “werklieden die op hun laatste dag alles zomaar op straat gooien”.
Tegelijk moet er controle en sanctionering zijn. Men pleit voor: “frequente straatinspecties, ook ’s nachts”, “camerabewaking op bepaalde plaatsen”, “een toezichter (opzichter) op drukke en mooie pleinen”.
Er moeten meer boetes en controles komen voor: peuken, sluikstorten, spuwen, hondenpoep, vuilniszakken op het verkeerde moment of op de verkeerde plaats, en mensen die openbare vuilnisbakken vullen met afval dat in witte zakken thuishoort.
Algemeen klinkt de oproep om “de afvalwetgeving echt uit te voeren en inbreuken te beboeten” en om “strenger op te treden tegen asociaal gedrag”: “Boetes voor asociaal gedrag zijn nodig, want dat ondermijnt de verdraagzaamheid en het gemeenschapsgevoel in onze mooie, multiculturele en vredige wijk.” Sommigen wijzen op “enorme tekortkomingen, vooral wat betreft het opleggen van boetes”: “We merken vaak dat de overheid geen boetes durft op te leggen […]. Het is tijd om weer een kader te creëren en effectief boetes op te leggen, zodat het zichtbaar wordt. Wij zijn van mening dat onze politici hier verantwoordelijkheid moeten nemen.”
Bewoners vragen om fundamentele maatregelen: “aanpak van de oorzaken, niet alleen de symptomen”. Ze willen het huidige beheer verbeteren: “Er is te veel sluikstort, achtergelaten vuilniszakken en kleine incidenten die ALLEEN opgelost worden na een klacht via FixMyStreet.”
Iemand stelt zelfs voor om een wijkbeheerder aan te stellen: “iemand die in de buurt woont en fungeert als schakel tussen de buurt en de reinigingsdienst”.
Wat kunnen we doen om het milieu te verbeteren?
Luchtkwaliteit is een grote zorg voor de bewoners. Ze geven die een score van 4 op 10 en vragen om “een meer verfijnd systeem voor luchtkwaliteitsmonitoring”. Het is dan ook niet verrassend dat 70% van de voorstellen om het milieu in de wijk te verbeteren betrekking heeft op het verminderen van het wegverkeer: “drastische vermindering van het aantal auto’s”, “minder auto’s, vooral diesel en benzine, minder vrachtwagens, meer elektrische bussen”, “beperk het aantal auto’s dat toegang heeft tot de wijk”, enz.
Doorgaand verkeer is het voornaamste doelwit: “De constante files aan het Schumanrondpunt en in de Wetstraat zijn de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling in de wijk. Het is werkelijk betreurenswaardig dat de gewestelijke overheid geen initiatief neemt om dit verkeer te beperken.”
Meerdere mensen verwijzen naar de belastingvrijstelling voor bedrijfswagens, maar de nadruk ligt vooral op: “minder auto’s naar Brussel laten komen”, “de toegangsroute via de E40 heroverwegen”, “het aantal pendelaars verminderen via de langverwachte RER”.
Meerdere respondenten klagen over de heraanleg van het Schumanrondpunt, dat “het verkeer omleidt rond het Ambiorixplein, met een verslechtering van de luchtkwaliteit tot gevolg.” “De werken aan het Schumanrondpunt en de inkrimping van het aantal rijstroken op de Wetstraat offeren de longen van verschillende generaties buurtbewoners op.”
Algemeen moet het verkeersplan erop gericht zijn om doorgaand verkeer uit woonstraten te weren: “Laat niet-inwoners niet door onze straten rijden. Soms is de stank in de files misselijkmakend.” Ook moet men “files in woonstraten vermijden” en “snelheidslimieten beter handhaven”.
Tegelijkertijd moet zachte mobiliteit worden aangemoedigd: “Stimuleer het gebruik van fietsen en openbaar vervoer door veilige fietspaden aan te leggen en autotoegang in bepaalde zones te beperken”. “Meer fietsenstallingen en herstelpunten voorzien. “Stimuleer het fietsgebruik onder medewerkers van Europese instellingen, die nu vaak met de auto komen.” “Organiseer vaker autoloze dagen.”
Daarnaast moeten we blijven bomen planten: “meer bomen in de wijk”, “meer bomen binnen bouwblokken”, “vervang parkeerplaatsen door bomen en groenzones”, “meer groene ruimten creëren”. En waarom ook niet: “de Wetstraat vergroenen om fijnstof op te vangen”.
Analyse door Katia Vandenborre
Maak kennis met Arnold, Abdelaziz, Ahmed, Alassane, Koffi, Lydia, Mamadou, Soyaou en Yusuf
We zien hen elke dag in onze straten. Ze zijn goed zichtbaar in hun oranje uniformen en leveren ons waardevolle diensten. En toch… weten we wie deze mannen en deze ene vrouw zijn die onze wijk elke dag weer een beetje properder maken?De GAQ is met hen gaan praten en nodigt u uit om hen beter te leren kennen. Op 10 april hadden we een afspraak met Arnold, de teamleider van de straatvegers.
De straatvegers staan heel vroeg op om om 6u30 present te zijn in hun lokaal in de Jacques de Lalaingstraat. Arnold zelf komt elke dag met de trein uit Aalst. Om 6u40 vertrekken ze naar de ‘Cap’ — de afgesloten zone op de Ambiorixsquare waar het materiaal van de straatvegers is opgeslagen. Van daaruit vertrekt ieder naar zijn of haar ‘post’. Voor ze vertrekken, verdeelt Arnold de negen posten onder de twaalf teamleden. Daarna gaan ze aan het werk. Om 14u is het werk gedaan en verzamelen ze opnieuw in het lokaal om te douchen en om 14u30 naar huis te gaan.
Let op: de 12 teamleden zijn niet altijd allemaal aanwezig, o.a. wegens vakantie of ziekte.
GAQ: Wat houdt het werk precies in?
Arnold: Op zeven van de twaalf locaties (zie kaart) bestaat het werk uit het vegen van de straten. Op de andere posten gaat het om het leegmaken van vuilnisbakken en het opruimen van sluikstort. En dat werk gebeurt in weer en wind, of het nu regent, waait, vriest of snikheet is. De straatvegers ruimen wat door onze nonchalance of achteloosheid op de grond is beland. Ze hebben daarvoor allemaal een kar, een bezem, een schep en een werktuig om riooldeksels te openen. Want ja, straatvegers zorgen er ook voor dat onze afvoeren goed doorlopen.
GAQ: Wat doen jullie nog meer?
Arnold: We hebben twee veegmachines, kleine wagens die over onze straten en voetpaden rijden om het wegdek schoon te maken en bladeren of vruchten van bomen te verwijderen — die kunnen immers de afvoeren verstoppen.
GAQ: Kan je iets vertellen over sluikstort en vuilniszakken die bewoners op verkeerde momenten buitenzetten?
Arnold: Elke dag controleer ik de ‘hotspots’. De straatvegers kennen de plekken in de wijk waar vaak grof vuil wordt gedumpt: Gravelingenstraat, Carrouselstraat, Keizer Karelstraat, Notelaarstraat, Franklinstraat — allemaal plaatsen waar medeburgers (soms uit Schaarbeek of andere gemeenten, omdat ze hun eigen buurt niet willen bevuilen) van alles dumpen.
En dat ondanks alle diensten van de Stad, zoals huisophaling en de dagen voor grofvuil, die twee keer per jaar georganiseerd worden.
GAQ: Er zijn vaak discussies over straatvuilnisbakken. Sommige mensen willen er meer, anderen minder. Wat vinden jullie daarvan?
Arnold: Er moeten voldoende vuilnisbakken staan op belangrijke plaatsen. Het klopt dat sommige bewoners er hun hele huishoudelijke afval in gooien, waardoor ze overlopen. De straatvegers ledigen deze bakken tweemaal per dag in groene zakken, die nadien worden opgehaald.
Er is een groot gebrek aan voorlichting bij het publiek, ondanks de verspreiding van folders en infopakketten voor nieuwkomers. Wat we nodig hebben zijn visuele en duidelijke posters.
De GAQ zou de straatvegers kunnen uitnodigen op de jaarlijkse rommelmarkt op het Ambiorixplein in september — niet om te vegen, maar om in gesprek te gaan met bewoners en hun werk zichtbaar te maken.
GAQ: En hoe zit het met boetes voor asociaal gedrag?
Arnold: Als bewoners melden dat iemand herhaaldelijk vuilniszakken op verkeerde momenten buitenzet of illegaal afval dumpt, gaat de teamleider van de straatvegers ter plaatse kijken. Hij kan dan een bemiddelaar sturen om met de betrokken persoon te praten. Als dat niets uithaalt, wordt er een boete uitgeschreven. Helaas moeten we maandelijks zo’n 20 boetes opleggen. Dat is echt jammer.
GAQ: Heb je nog een boodschap voor de bewoners van de wijk?
Arnold: Netheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Wij doen onze deel elke ochtend: we vegen en ruimen afval op. We laten de buurt schoon achter. Na 14u zijn wij er niet meer. We zouden aan de bewoners kunnen vragen om het dan ook schoon te houden. Maar als het daarna weer vuil wordt en jullie dat melden: doe het alsjeblieft beleefd.
GAQ: We begrijpen dat de berichten die Arnold krijgt niet altijd even vriendelijk zijn. Heel erg bedankt! Jullie werk wordt enorm gewaardeerd door de bewoners van de wijk!
Interview met Schepen Anas Ben Abdelmoumen – bevoegd voor openbare netheid
GAQ: Hallo meneer de schepen, u bracht onlangs een bezoek aan de Europese wijk van de Stad Brussel. Hoe zou u de situatie qua netheid beoordelen?
ABA: Over het algemeen is de situatie in de Europese wijk redelijk bevredigend. Jullie initiatieven rond netheid, zoals de “Stadsverfraaiers”, dragen daar ongetwijfeld toe bij, en daarvoor wil ik jullie hartelijk bedanken.
Het garanderen van schone openbare ruimtes is uiteraard een dagelijkse en lastige taak, en ook deze wijk kent uitdagingen die we moeten aanpakken. Ik denk bijvoorbeeld aan vuilniszakken die niet op het juiste moment worden buitengezet of aan sluikstort dat regelmatig aan de voet van bomen opduikt. Ook op sommige caféterrassen belanden te veel sigarettenpeuken op de openbare weg.
We hebben een bemiddelaar van onze netheidsdienst gestuurd naar deze cafés om samen met de uitbaters een passende oplossing te zoeken.
De Europese wijk telt bovendien veel expats, die vaak maar tijdelijk in Brussel verblijven, maar het is natuurlijk essentieel dat ook zij de regels inzake openbare netheid begrijpen en respecteren. Daarom willen we in onze flyers bijvoorbeeld meer pictogrammen gebruiken.
“Bedankt dat u het opmerkelijke werk van onze terreinmedewerkers onder de aandacht brengt — zij voeren elke dag een essentiële taak uit, die vaak over het hoofd wordt gezien.”
GAQ: Ondanks de inspanningen van de straatvegers en het team dat de grofvuildagen organiseert, blijft sluikstorten een probleem. Hoe pakt u dat aan? En wat kunnen wij als burgers doen?
ABA: Bedankt dat u het belangrijke werk van onze medewerkers benadrukt. Wat betreft sluikstort hanteren we een gestructureerde aanpak in verschillende stappen: eerst komt er sensibilisering als er op een adres geen historiek is van overtredingen, bij een particulier of een organisatie. Als het probleem aanhoudt of als het om zware overtredingen gaat, dan leggen we boetes op — soms met steun van de politie bij gezamenlijke acties. We moedigen ook burgerparticipatie aan via de app Fix My Street, waarmee gebruikers snel problemen met netheid of andere overlast kunnen melden.
Elke melding leidt tot een gerichte reactie: sensibilisering, onderzoek naar de daders of een boete van onze inspecteurs. Want netheid van de openbare ruimte is een gemeengoed, en alleen collectieve actie — met burgers, stadsdiensten en politie — kan sluikstorten echt doeltreffend bestrijden.
GAQ: Over straatvuilnisbakken bestaan tegenstrijdige meningen. Wat is uw beleid en hoe worden buurtbewoners erbij betrokken?
ABA: Mijn beleid rond openbare vuilnisbakken is pragmatisch. Het meerderheidsakkoord voorziet in een terugkeer van vuilnisbakken, maar deze beslissing moet objectief genomen worden op basis van concrete criteria. We plaatsen vuilnisbakken waar ze nodig zijn, rekening houdend met de specifieke noden van elke wijk. Elke aanvraag tot plaatsing of verwijdering wordt zorgvuldig geanalyseerd, of ze nu komt van bewoners of van onze velddiensten, die de wijken goed kennen.
Hoewel de mening van de bewoners cruciaal is, lopen de standpunten soms uiteen. Daarom baseren we ons op zowel feedback als de objectieve vaststellingen van onze ploegen. Ons algemeen beleid geeft voorrang aan strategische locaties: bij openbare banken, rond scholen, bij haltes van openbaar vervoer en in drukke winkelgebieden, om tegemoet te komen aan de meest evidente noden.
GAQ: De voorbije jaren is er een nieuw probleem opgedoken: lachgasflessen. Ze vervuilen onze straten en zijn gevaarlijk. Wat kunnen we doen?
ABA: Inderdaad, lachgas is — zoals alle andere drugs — zeer schadelijk voor de gezondheid. Bovendien vervuilen deze cilinders de openbare ruimte. Elk jaar moeten onze diensten tientallen tonnen van deze flessen verwijderen uit straten, pleinen en parken. Ze bevatten zeer gevaarlijke stoffen, wat de verwerking complex maakt. Onderzoek toont aan dat jongeren lachgas nog altijd niet als een gevaarlijk of risicovol product beschouwen.
Er is dus nood aan effectievere en gerichtere sensibilisering om die perceptie te veranderen. Daarnaast moet het verbod op recreatief gebruik beter gehandhaafd worden en moeten producenten verantwoordelijk gehouden worden.
GAQ: In februari 2023 keurde de Stad Brussel een motie goed voor de invoering van een statiegeld op PET-flessen en blikjes. Hoe wordt dit in de praktijk gebracht?
ABA: Samen met de Stad Brussel zijn we voorstander van een statiegeldsysteem, want het is een doeltreffend middel in de strijd tegen vervuiling van de openbare ruimte. In het buitenland heeft statiegeld al geleid tot 90% minder achtergelaten drankverpakkingen. Daarom zijn we verheugd dat er op Europees niveau besloten is dat tegen 2029 in alle EU-landen zo’n systeem moet worden ingevoerd. In België vallen de bevoegdheden hiervoor onder de gewesten. Samen met de Stad blijven we druk uitoefenen op het Gewest om dit systeem zo snel mogelijk in te voeren.
GAQ: Netheid betekent ook schone lucht. Luchtvervuiling is verantwoordelijk voor bijna 1.000 vroegtijdige overlijdens per jaar in Brussel. Wat is uw boodschap aan inwoners die met gezondheidsproblemen kampen?
ABA: De Stad Brussel is zich ten volle bewust van de impact van luchtvervuiling op de gezondheid, vooral bij kwetsbare mensen met ademhalings-, allergie- of circulatieproblemen. Om dit aan te pakken, voert mijn collega Frederik Ceulemans, schepen van Klimaat, concrete acties uit of werkt hij eraan: er komen extra sensoren om de situatie in alle wijken beter in kaart te brengen; er wordt gewerkt aan een online kaartentool waarmee bewoners in real-time de luchtkwaliteit kunnen volgen; er worden informatieschermen voorzien om bewoners te waarschuwen bij pieken in vervuiling; en er zijn metingen gepland in gevoelige gebouwen zoals scholen, crèches en rusthuizen om de binnenlucht kwaliteit te verbeteren.
GAQ: Aangezien deze kwesties terecht als belangrijk worden beschouwd door de bewoners, hoe wilt u het gesprek levend houden en tegelijk frustraties verminderen en vooruitgang vieren?
ABA: Een goed netheidsbeleid kan alleen als je luistert naar de uitdagingen per wijk. Daarom hecht ik veel belang aan dialoog met bewoners, handelaars, verenigingen en bedrijven. Ik ben een man van het terrein. Hebt u vragen of wilt u een afspraak maken? Contacteer me gerust via: 📧 cabinet.a.benabdelmoumen@brucity.be ; 📞 02 279 52 00; 📱 of via mijn sociale media.
Vanaf dit jaar organiseer ik opnieuw de Netheidscomités, waarbij ik met mijn teams de verschillende wijken bezoek om in dialoog te gaan met bewoners over netheid en samen passende oplossingen te zoeken.
Kaart: de lucht die we inademen
Luchtvervuiling wordt wel eens een “onzichtbare bedreiging voor de gezondheid”[2] en “de belangrijkste milieugerelateerde gezondheidsrisicofactor in Europa” [3] genoemd. Luchtvervuiling is direct verbonden met hart- en longziekten, beroertes en longkanker. In 2018 werd geschat dat ongezonde lucht verantwoordelijk was voor meer dan 500.000 vroegtijdige sterfgevallen in Europa per jaar[4]. In Brussel sterven jaarlijks 930 mensen voortijdig door luchtvervuiling [5]. Dit betekent meer dan twee sterfgevallen per dag, en meer dan 10% van alle sterfgevallen in de Belgische hoofdstad wordt veroorzaakt door luchtvervuiling.
In 2024 werd bijna de helft van de gevallen van invaliditeit (ernstige ziekte/gezondheidsproblemen) veroorzaakt door aandoeningen van de luchtwegen of longen[6].
Hebben we je bang gemaakt? In dit geval is bang zijn intelligent, en actief worden des te intelligenter, want ons kleine kwartiertje in het hart van Europa is daarop geen uitzondering! Acht jaar geleden, in het artikel “La pollution de l’air” in Infor-Quartier 2017, beschreven we onze zoektocht naar betrouwbare informatie over de luchtkwaliteit in onze buurt. We betreurden daarbij het gebrek aan sensoren en betrouwbare data. We eisten meer hoogwaardige meetstations, transparante data en kaarten, en vooral effectieve maatregelen om de luchtkwaliteit in onze woonomgeving in het hart van Europa te verbeteren.
De lucht in onze wijk
Helaas zijn veel van de gegevens die relevant zijn voor onze regio verouderd. In het voorjaar van 2025 kunnen we slechts vier “officiële” meetstations in onze regio identificeren, waarvan alleen het meetstation aan de Regentlaan de beruchte PM (Particulate Matter) – fijnstofdeeltjes – meet. Deze bevinden zich: Kunst-Wet – 41B001 – meet alleen NO2; Europees Parlement – 41B006 – alleen CO; C6H6; Belliardstraat – 41B008 – alleen NO2; Regentlaan – 41REG1 – NO2; PM10; PM2.5.
Eén “onofficieel” meetstation in de Veronesestraat levert alleen PM2.5-waarden. Dit meetstation maakt deel uit van de Sensor Community (https://sensor.community/nl, later meer hierover), die ook enkele meetstations in omliggende gebieden heeft. De exacte locatie van sensoren is essentieel voor het begrijpen van hun waarden. Dit komt doordat sensoren aan de straatkant en op straatniveau waarden opleveren die relevant zijn voor voetgangers en fietsers. Sensoren op een dak of in een tuin zijn daarentegen meer van algemeen of academisch belang.
In plaats van grafieken en cijfers hebben we dit jaar relevante gegevens voor ons gebied verzameld in de Infor-Quartier centrefold-kaart. Wilt u actuele, gedetailleerde gegevens bij de hand hebben? In onze onderstaande lijst vindt u een aantal apps voor mobiele apparaten.
Er is weinig industrie in ons gebied, waar komt de vervuiling vandaan? Volgens onderzoek van de VUB en de ULB komt deze uitstoot uit verschillende bronnen:
• De stikstofdioxide-uitstoot van NOx (ook bekend als NO2) in Brussel wordt voornamelijk veroorzaakt door auto’s, ander wegvervoer (47%) en de verwarming van gebouwen. Een aanzienlijk deel (40%) lijkt afkomstig te zijn van emissies buiten het Brusselse Gewest. Deze vervuilende stof blijft de belangrijkste vorm van luchtvervuiling in het Brusselse Gewest.
• PM10 is de vervuiling door fijnstof afkomstig van de verwarming van gebouwen in de residentiële en dienstensector in Brussel, waaronder de financiële sector, het onderwijs en de horeca. Het was de belangrijkste lokale bron van PM10-vervuiling en veroorzaakte 55% van de directe emissies. Het wegvervoer was naar schatting verantwoordelijk voor 42% van de emissies.
• PM5-niveaus zijn afkomstig van een combinatie van lokale (20%), regionale (35%) en achtergrondvervuiling (45%).
Een nieuw leven voor het GAQ-sensorenproject uit 2017
Helaas is ons project uit 2017, een netwerk van sensoren in onze wijk, niet zo geëvolueerd als gehoopt. Maar nu, met hernieuwde energie, een wanhopigere situatie en nieuwe technische opties, zullen we het initiatief nemen om een of meer stations in onze straten te plaatsen.
Het doel is om officieel erkende gegevens te leveren die worden geïntegreerd in officiële kaarten, om de lokale situatie te belichten en de verantwoordelijke autoriteiten tot actie aan te zetten.
We onderzoeken momenteel onze mogelijkheden om professionele sensoren te vinden die geldige en voldoende gegevens leveren (PM2,5; PM10; O3; NO2 …). Deze zouden moeten bijdragen aan een solide, toekomstbestendig initiatief, waarbij onze gegevens worden weergegeven op officieel erkende kaarten en grafieken (geen eilandoplossing). De gegevens zullen realtime zichtbaar zijn op de GAQ-website om ons te helpen bij de planning van onze dag. Als u geïnteresseerd bent, kom dan naar een van de maandelijkse GAQ-bijeenkomsten; we houden GAQ-leden ook op de hoogte via onze nieuwsbrief.
Herinnert u zich CurieuzenAir nog?
Eind 2021 ondernam dit participatief wetenschappelijk project de luchtkwaliteit in het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest te meten.
3.000 Brusselaars, particulieren, scholen en bedrijven installeerden een meetkit op hun gevel om de concentratie stikstofdioxide (een goede indicator van vervuiling door wegverkeer) in hun straat te registreren.
Het project toont een relatieve verbetering van de luchtkwaliteit in Brussel in de afgelopen jaren. En onze buurt deed het niet slecht: we kunnen dus weer ademen!
CurieuzenAir werd gesteund door de Universiteit Antwerpen, de ULB, de burgerbeweging BRAL, Leefmilieu Brussel en verschillende mediapartners.
Wat kunnen we nog meer doen voor een schoner en veiliger Brussel?
Hallo buren!
Heb je ooit gewenst dat onze straten en scholen veiliger zouden aanvoelen en de lucht frisser zou zijn? Veel Brusselaars maken die visie werkelijkheid met projecten die ons dichter bij elkaar brengen.
Een goed voorbeeld is de Schoolstraten, waar straten in de buurt van scholen tijdens drukke breng- en haaltijden, of zelfs de hele schooldag, worden afgesloten voor verkeer. Dit creëert een veilige, autovrije zone waar kinderen kunnen wandelen, spelen, leren en schonere lucht kunnen inademen (meer informatie: https://www.brussel.be/wijken-schoolstraten)
Een ander inspirerend initiatief is Heroes for Zero. Hun missie is groots, maar simpel: nul verkeersdoden en zwaargewonden in onze stad. Via lokale evenementen en campagnes verspreiden ze de boodschap over verkeersveiligheid en een gezondere, minder vervuilde omgeving.
Ook Filter Café Filtré is een vriendelijke lokale groep die inwoners samenbrengt door workshops en evenementen te organiseren die gericht zijn op het heroverwegen van de ruimtes in onze buurt. Met input van ouders, kinderen en buurtbewoners promoot Filter Café Filtré meer autovrije zones en creatieve ideeën om onze luchtkwaliteit en openbare ruimtes te verbeteren.
Kleine, door de gemeenschap gedreven acties kunnen leiden tot grote veranderingen. Wil je je bij deze inspanningen aansluiten, ideeën delen en samenwerken aan een gezonder Brussel? Neem dan contact op met ca@gaq.be of ecf.rrr@gmail.com. Elke stap draagt bij aan een betere toekomst voor ons allemaal!
Randy Rzewnicki
98% van ons ademt (zeer) vervuilde lucht in
Luchtvervuiling in Brussel is niet alleen een milieuprobleem, maar ook een kwestie van sociale ongelijkheid. Het ExpAIR-project van BRAL toont aan dat 98% van de Brusselaars lucht inademt die niet voldoet aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Opvallend is dat de luchtvervuiling ongelijk verdeeld is over de stad. In de eerste kroon van Brussel, tussen de ringwegen R20 en R21, waar het autobezit lager ligt en mensen dichter op elkaar wonen, is de luchtkwaliteit zelfs slechter. Dit komt doordat vervuilende stoffen zich ophopen in dichtbebouwde gebieden, waar ze moeilijk kunnen ontsnappen. Hoge gebouwen en een gebrek aan groen versterken dit effect.
Deze situatie treft vooral kwetsbare groepen, die vaak minder toegang hebben tot schone lucht en groen. Het ExpAIR-project wil mensen bewustmaken en betrekken bij het meten en verbeteren van de luchtkwaliteit in Brussel. Door samen te werken, kunnen we streven naar een gezondere en rechtvaardigere stad voor iedereen.
Zijn elektrische auto’s de oplossing?
Elektrische auto’s lijken misschien een schonere optie, maar ze verhogen in werkelijkheid bepaalde vormen van luchtvervuiling. Remblokken, banden en wegslijtage produceren deeltjes die schadelijk zijn voor onze gezondheid. De gevaarlijkste deeltjes zijn minuscuul, kleiner dan 2,5 micron in diameter (PM2,5). Ze komen in onze longen terecht en veroorzaken ernstige gezondheidsproblemen zoals hartaandoeningen, beroertes, longziekten en kanker.
Maar liefst 60% van de deeltjes in het wegverkeer, kleiner dan 10 micron, is niet afkomstig van verbranding van brandstof, maar van banden, remblokken en wegslijtage. Uit onderzoek is gebleken dat stof van remblokken menselijke longcellen meer beschadigt dan dieseldampdeeltjes. Waarom? Omdat remblokken een hoger kopergehalte hebben, wat cellen en DNA kan beschadigen.
Elektrische voertuigen produceren meer niet-uitlaatgassen dan andere auto’s, omdat ze sneller accelereren en een zware accu hebben. Uit onderzoek is gebleken dat het gemiddelde gewicht van een elektrische auto 2133 kg is, terwijl gewone auto’s 1500 – 1800 kg wegen. Het goede nieuws: ondanks hun nadelen zijn elektrische auto’s nog steeds schoner dan andere auto’s. Uitlaatgassen van auto’s zijn schadelijk voor onze gezondheid en kleinere auto’s zijn beter. Grote auto’s zijn gevaarlijk en de meeste mensen hebben de extra actieradius van grote autoaccu’s niet nodig. Het is belangrijk dat elektrische auto’s schone elektriciteit gebruiken, omdat het verbranden van kolen of gas voor energie alleen maar de vervuiling van de uitlaatgassen naar de schoorsteen van de energiecentrale verplaatst. Elektrische auto’s zijn belangrijk voor de energietransitie, maar ze zijn niet dé oplossing.
Ken de kwaliteit van uw kraanwater
Wist u dat u zich kunt informeren over de kwaliteit van het kraanwater in uw straat?
Bezoek de website van Vivaqua. VIVAQUA is een 100% overheidsbedrijf dat ervoor zorgt dat Brusselse consumenten dagelijks drinkwater uit de kraan krijgen.
In onze wijk, net als overal in Brussel, is kraanwater uitstekend drinkwater. Vivaqua publiceert maandelijks rapporten op haar website over de kwaliteit van het water dat uit uw kraan komt. Dit omvat resultaten met betrekking tot PFA’s. Sinds eind 2021 controleert Vivaqua systematisch en regelmatig de PFA-waarden in haar waterwinlocaties, met name in de zes waterreservoirs die het Brussels Gewest bevoorraden.
Meer informatie: https://www.vivaqua.be/nl/kwaliteit-van-water/
Autour de Marguerite draait ook om netheid
Tussen 2012 en 2018 organiseerde de Schepen bevoegd voor netheid burgerbijeenkomsten in alle wijken van de stad. Zij was ook de drijvende kracht achter de oprichting van de “Ambassadeurs voor Netheid”.
De schepen die haar opvolgde, pakte het concept iets later op. De “Ambassadeurs” werden “Verfraaiers” om ook hun rol in de promotie van “natuur in de stad” te benadrukken.
Het project lijkt niet erg succesvol te zijn geweest. Onze ervaring leert dat dit deels te wijten is aan een gebrek aan opvolging door de wethouder en haar kabinet. Zo hebben we nooit een reactie ontvangen op onze vragen en suggesties voor verbetering.
Over het algemeen was er weinig interactie op sociale media (wat maar goed ook is, want we waren er om ethische redenen geen voorstander van) en weinig interactie tussen bewoners, het kantoor van de gemeenteraad en haar bestuur.
Dit weerhield een paar buren er niet van om in “splendid isolation” te blijven zorgen voor de kwaliteit van de buurt!
Laten we eerlijk zijn: het Geuzenplein is bijvoorbeeld gerenoveerd, wat heeft geleid tot een aanzienlijke vermindering van zwerfvuil en illegaal dumpen. Het is jammer dat deze verbeteringen geen “demineralisatie” omvatten.
Wat betreft de vergroening zelf zijn er de afgelopen zes jaar opmerkelijke verbeteringen geweest.
Twee voorbeelden: de renovatie van bepaalde kruispunten met het planten van bomen en de mogelijkheid voor buurtbewoners om boomstammen te adopteren, wat hen helpt beschermen tegen “agressie” in de vorm van het regelmatig dumpen van vuilniszakken.
Kortom, de resultaten zijn enerzijds gemengd, maar anderzijds bemoedigender.
Autour de Marguerite
Getuigenis van een “embellisseur” (verfraaier)
We hebben ook een paar vragen gesteld aan een buurtbewoner die zich inzet voor de strijd tegen asociaal gedrag.
IQ: Waarom bent u zich gaan inzetten voor de openbare netheid?
CDB: Het was gebaseerd op een heel simpele redenering: naast wat de gemeente of het Gewest voor mij kan doen, voel ik me ook verantwoordelijk voor wat ik voor hen kan doen, namelijk voor mijn directe omgeving, mijn buurt en mijn buren. Als Embellisseur besteed ik een of twee uur per week aan de openbare netheid.
IQ: Wat doet u precies op het terrein?
CDB: Net als veel Brusselaars meld ik regelmatig problemen via de app FixMyStreet. Ik houd geen systematisch register bij, maar helaas komt het neer op meerdere meldingen per week. Elke zondag loop ik rond de Margaretasquare om klein afval op te rapen. De “oogst” varieert van week tot week, afhankelijk van het seizoen en het weer, maar is – helaas – altijd vruchtbaar. Ik heb ook de helft van de Jennevalstraat, tussen het plein en de Eedgenotenstraat, “geadopteerd”, evenals de glasbakken in dezelfde straat, die veel mensen verwarren met een OlioBox.
IQ: Dat klinkt als de normale taak van onze straatvegers. Vindt u dat hun werk onvoldoende is?
CDB: Integendeel, mijn actie is een manier om hulde te brengen aan hun harde werk. Vergeet niet dat ze hun dag heel vroeg beginnen, regen of zonneschijn, wind of sneeuw (zelden!). Het zijn de onnadenkende voorbijgangers die me van streek maken. Maar ik ga niet zo ver om hun gebrek aan manieren aan te wijzen als ik ze op heterdaad betrap.
IQ: Nog anekdotes om mee af te sluiten?
CDB: Op een dag, op de Ambiorixsquare, zag ik een man een blikje drinken leegdrinken en het op een meter afstand van een groene container op de grond gooien.
Ik haalde hem in en vroeg hem of ik zijn blikje in de container mocht gooien. Wat denk je dat zijn reactie was?
IQ: Hij deed alsof hij het niet begreep, versnelde zijn pas om bij je vandaan te komen, begreep de ironie van je vraag en bedreigde je?
CDB: Helemaal niet, hij zei alleen maar “Oké”, dus hij liet me vriendelijk zijn afval weggooien! Ik lach er nog steeds om als ik eraan denk, het is beter dan huilen.
Dat gezegd hebbende, moedig ik de lezers van Infor-Quartier aan mijn voorbeeld te volgen en bedank hen bij voorbaat. Zelfs af en toe bijdragen aan ieders welzijn is zeer de moeite waard!
Interview door Autour de Marguerite
Ratten en kraaien in Brussel: respectvol samenleven
In Brussel, net als in veel grote steden, passen bepaalde diersoorten zich zeer goed aan de stedelijke omgeving aan. Dit geldt ook voor ratten en kraaien. Hoewel ze vaak onpopulair zijn, zijn ze desondanks volwaardige inwoners van onze stad. Hun aanwezigheid daagt ons uit om na te denken over onze gewoonten, en vooral over hoe we met afval omgaan.
Intelligente en nuttige dieren
Ratten zijn zeer intelligente en sociale knaagdieren. Ze leven in georganiseerde groepen en spelen een rol in het stedelijk ecosysteem, met name door bepaalde soorten organisch afval op te ruimen. Zwarte kraaien daarentegen zijn extreem intelligente vogels, die in staat zijn om gereedschap te gebruiken, complexe problemen op te lossen en zich snel aan hun omgeving aan te passen. Ze voeden zich met insecten, voedselresten en soms zelfs kleine knaagdieren. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn ratten en kraaien er niet op uit om mensen kwaad te doen. Ze leven simpelweg waar ze voedsel kunnen vinden en zich kunnen voortplanten.
Waarom nemen hun aantallen toe?
De belangrijkste reden voor de toename van ratten en kraaien is de gemakkelijke toegang tot voedsel. In Brussel vormt slecht verpakt voedselafval, dat op de openbare weg wordt gegooid of buiten de ophaaltijden wordt achtergelaten, een waar ‘all-you-can-eat’-buffet voor deze dieren. Hoe meer voedsel er is, hoe sneller ze zich voortplanten. Vrouwtjesratten kunnen meerdere nesten per jaar krijgen. Voor kraaien stelt de toegang tot overvloedige bronnen hen in staat om met succes meer jongen groot te brengen.
Een andere factor die bijdraagt aan de toename van kraaienpopulaties is het direct voeren door mensen. Hoewel dit vaak goed bedoeld is, verstoort dit het natuurlijke evenwicht en bevordert de overbevolking. Het is daarom essentieel om het publiek bewust te maken van het belang van het niet voeren van kraaien en om educatieve campagnes te implementeren om deze gewoonte te voorkomen. In het geval van ratten tonen recente studies, uitgevoerd in 16 steden wereldwijd (waaronder Amsterdam, New York en Toronto), aan dat de opwarming van de aarde ook een belangrijke rol speelt bij de toename van rattenpopulaties. Menselijke activiteiten zijn dan ook grotendeels verantwoordelijk voor de toename van bepaalde diersoorten in onze steden.
Wat kunnen we doen?
In plaats van te proberen deze soorten uit te roeien, wat vaak wreed en op de lange termijn ineffectief is, kunnen we humane en verantwoorde oplossingen kiezen:
• Ga goed om met ons afval: gebruik oranje bakken voor gft-afval (oranje bakken zijn gratis verkrijgbaar bij de gemeente), respecteer de ophaaltijden en laat geen etensresten achter op de openbare weg of in parken. Het is vooral een kwestie van burgerzin.
• Bewustwording creëren in de buurt: hoe meer mensen goede praktijken toepassen, hoe zichtbaarder het effect zal zijn.
• Pas de openbare ruimte aan: gesloten bakken, goed onderhouden compostbakken en veilige opslagplaatsen kunnen de toegang tot voedselbronnen beperken.
• Observeer met vriendelijkheid: deze dieren weerspiegelen onze manier van leven. Door ze beter te begrijpen, kunnen we ook onze omgeving beter begrijpen.
Een stad om te delen
Ratten en kraaien zijn geen vijanden: ze leven samen. Hun groeiende aantal is echter een teken: ze herinneren ons eraan dat de stad een ecosysteem is en dat onze acties de balans tussen verschillende diersoorten bepalen. In plaats van ze te demoniseren en te proberen soorten die we nu als ‘plagen’ beschouwen, uit te roeien, laten we leren ons gedrag aan te passen.
Door onze gewoonten te veranderen, kunnen we overlast verminderen (niemand houdt van een vieze stad), terwijl we tegelijkertijd de legitieme plaats van deze dieren in ons stedelijk ecosysteem erkennen.
De gevaren van rodenticiden en humanere alternatieven
Rodenticiden, die vaak worden gebruikt om rattenpopulaties te beheersen, veroorzaken inwendige bloedingen bij knaagdieren, wat resulteert in een langzame en pijnlijke dood. Bovendien vormen deze gifstoffen een gevaar voor andere dieren, met name de natuurlijke vijanden van ratten, zoals roofvogels, die vergiftigd kunnen raken door het eten van besmette ratten.
Gezien deze risico’s worden humanere en milieuvriendelijkere alternatieven onderzocht. Zo zijn in Brussel met succes anticonceptieprogramma’s voor duiven geïmplementeerd.
Ook New York City heeft onlangs een vergelijkbare aanpak voor ratten ingevoerd door specifieke anticonceptiemiddelen te introduceren. In september 2024 nam de stad New York (https://abcnews.go.com/US/rat-birth-control-rat-walks-new-initiatives-curb/story?id=117620322) de ‘Wet van Flaco’ aan, die de verspreiding van anticonceptiemiddelen voor ratten in specifieke gebieden toestaat. Deze anticonceptiemiddelen, zoals ContraPest, verminderen de vruchtbaarheid van ratten zonder ze te doden, wat een ethischere en duurzamere oplossing biedt. De eerste resultaten zijn veelbelovend, met een aanzienlijke afname van het aantal rattenwaarnemingen in de beoogde gebieden.
Deze initiatieven tonen aan dat het mogelijk is om stedelijke dierenpopulaties op een respectvolle en effectieve manier te beheren, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan methoden die het evenwicht van ons stedelijk ecosysteem behouden.
Elena Nalon
Nieuws van onze zusterverenigingen
Autour de Marguerite: lang leve de dwergvleermuizen!
Het bewonerscollectief “Autour de Marguerite” organiseerde een inzamelingsactie om vleermuisschuilplaatsen te plaatsen in de openbare ruimte en bij particulieren.
Ondanks hun soms negatieve reputatie zijn vleermuizen ongevaarlijk en spelen ze een essentiële ecologische rol omdat ze zich in grote hoeveelheden voeden met insecten zoals muggen. Elke schuilplaats kost ongeveer € 50. Het collectief heeft meer dan € 1.000 ingezameld en een toezegging ontvangen van de Stad Brussel om in natura bij te dragen. In het najaar organiseren we de collectieve installatie van de schuilplaatsen. Hartelijk dank voor uw waardevolle bijdrage!
L’Estampille brengt boeken en lezen tot leven!
L’Estampille, een ruimte voor culturele promotie aan de Paviastraat 75, zet zich dit jaar opnieuw in om leesplezier in al zijn vormen te stimuleren.
Dankzij de boekenbox voor de galerie kunnen buurtbewoners gratis een boek inleveren, lenen of gewoon ontdekken. Dit kleine uitwisselingspunt is uitgegroeid tot een levendige ruimte waar verhalen van hand tot hand gaan.
Elke week bezoeken leden van L’Estampille ook de kleuterschool in de Eburonenstraat om leessessies met de kinderen te leiden. Een zachte en vrolijke manier om hun verbeelding al op jonge leeftijd te prikkelen.
Ten slotte is er dit jaar een leeskring opgericht, die eens per kwartaal bijeenkomt. Rond twee geselecteerde boeken delen de deelnemers hun indrukken en gedachten in een sfeer van openheid en gezelligheid.
Wilt u meer weten of deelnemen? Stuur ons een e-mail: info@estampille.be
Langs onze straten
Regenwater, een kostbare bron!
Het buurtcollectief Autour de Marguerite steunt initiatieven die het milieu en de biodiversiteit bevorderen.
In het kader hiervan vroeg het in 2024 de eigenaar van de Stormklokstraat 1 toestemming om een regenwateropvangtank (1000 liter) op hun binnenplaats te plaatsen.
De tank werd aangekocht met steun van de Stad Brussel. De kraan is van buitenaf toegankelijk, zodat men de binnenplaats niet hoeft te betreden. De bijzonder droge lente en zomer van 2025 hebben al aangetoond hoe nuttig het is om regenwater op te vangen om de dorstige plantenbakken in de Stormklokstraat en de Jennevalstraat te besproeien.
Het collectief zet zijn activiteiten voort in de moestuin/boomgaard aan de Margaretasquare. Het blijft echter voorzichtig met zijn toekomstige engagementen, aangezien de nieuwe meerderheid in de gemeenteraad traag is met het goedkeuren van budgetten ter ondersteuning van verenigingen (mei 2025).
Een mysterieus apparaat op de Ambiorix- en Gutenbergsquares
De Stad Brussel heeft anticonceptiezaaddispensers voor duiven geïnstalleerd.
Ontwikkeld door het Italiaanse bedrijf ACME en onder toezicht van Vets For City Pigeons, worden er elke ochtend met nicarbazine omhulde maïskorrels verstrekt.
Dit antiparasitaire middel, dat in de pluimveehouderij wordt gebruikt, heeft als bijwerking dat het eieren omkeerbaar steriliseert. De hoeveelheid verspreid zaad is evenredig aan de aanwezige duivenpopulatie (hier ongeveer 100 tot 200 exemplaren).
De maïs wordt zeer snel door de duiven opgegeten, waardoor er geen uitspoeling van het product in de bodem plaatsvindt. De duiven verhinderen dat andere vogels (kraaien, houtduiven, enz.) dichterbij komen. De maïskorrels zijn te groot voor zangvogels, die ze niet kunnen doorslikken.
Bovendien is berekend dat een hond of kat 5 tot 6 kilo graan zou moeten eten om enig effect te ondervinden. De dispensers worden tweewekelijks bijgevuld door straatvegers (openbare wegen) en tuiniers (groene ruimtes).
Voor meer informatie:
https://www.bruxelles.be/duiven (met video van het voeren)
https://www.vetsforcitypigeons.com/fr
Getjilp op de Ambiorixsquare
In het najaar van 2023 vertrouwde het wijkcollectief Autour de Marguerite een aangesloten vogelhuisje toe aan het team van het buurthuis.
Dit is een samenwerking met de Jardin Extraordinaire, die indien nodig technische ondersteuning biedt.
Het nestkastje werd in het voorjaar van 2024 door een koolmezenkoppel geadopteerd. Twee broedsels volgden elkaar op. In het voorjaar van 2025 tekenden de vogels snel een nieuw huurcontract. Het eerste broedsel is al uitgevlogen (mei 2025). Na de schoonmaak is het nestkastje weer operationeel en klaar om een nieuw gezin te verwelkomen.
De toegang tot de beelden is om privacyredenen beperkt, omdat de microfoon gesprekken in de buurt mogelijk maakt. Het buurthuis deelt nieuws via het lokale sociale netwerk Hoplr. Je kunt de site ook bezoeken om te zien hoe het broeden verloopt. Dit is wat de kinderen van de lokale scholen hebben gedaan.
https://www.lesmaisonsdequartier.brussels/nl/maison-de-quartier/maison-de-quartier-ambiorix
Hoera, het Pavi’On heeft zijn deuren geopend!
Meer dan vier jaar na de brand is het ‘Pavi’On’ (de nieuwe naam voor het voormalige Pavillon Vanaudenhove in het Jubelpark) weer open.
De Stad Brussel heeft een langlopend huurcontract afgesloten met het Gewest en heeft het paviljoen prachtig gerestaureerd en gerenoveerd. Er komen twee prachtige zalen, een prachtige bar en binnenkort ook projectieapparatuur.
De Stad wil dat het Pavi’On een ontmoetingsplek wordt voor alle verenigingen. U kunt voorstellen doen voor de invulling ervan. Laat uw creativiteit de vrije loop – theater, bioscoop, tentoonstellingen. Zoekt uw vereniging een mooie plek in dit prachtige park? Neem dan contact op met pavion@lmdq.brussels. Het wordt beheerd door de Wijkhuizen.
Hoewel bewoners al lang vragen om openbare toiletten in het Jubelpark en de GAQ heeft voorgesteld om de toiletten van het Pavi’On voor iedereen toegankelijk te maken, is dit probleem nog steeds niet opgelost.
Palmerstonlaan 12
Dit gebouw, dat vroeger een kinderdagverblijf van de Europese Commissie huisvestte, stond acht jaar leeg en is sinds september 2024 een ‘innovatief kunsthuis’.
Met een tijdelijk contract tot april 2026 hebben 90 kunstenaars 52 creatieve workshops kunnen creëren. Ze organiseren eenmalige evenementen en één grote tentoonstelling per jaar. Ze hebben beloofd de GAQ op de hoogte te houden van hun planning. Meer informatie: https://www.pali-pali.com/2024/10/whitewood-treves-palmerston/
Een mooi voorbeeld van renovatie en optopping
Dit prachtig gerenoveerde gebouw bevindt zich op de hoek van de Bordiaustraat en de Eedgenotenstraat.
Een jaar geleden stond er aan de Bordiaustraat alleen een garage en dus wat in de stedenbouwkunde een ‘gat’ wordt genoemd. In de loop der maanden zagen we een gebouw verrijzen waarvan we dachten dat het een stedenbouwkundige afwijking was, maar het eindresultaat heeft ons aangenaam verrast. Gefeliciteerd aan de eigenaar met deze succesvolle ontwikkeling.
Aziatische hoornaars: een stille bedreiging die beter begrepen moet worden
België, net als veel andere Europese landen, wordt de laatste jaren geconfronteerd met de komst en snelle verspreiding van de Aziatische hoornaar (Vespa velutina).
Dit insect, afkomstig uit Zuidoost-Azië, werd begin jaren 2000 per ongeluk in Europa geïntroduceerd. Hij verspreidde zich snel, met name dankzij zijn ongelooflijke aanpassingsvermogen. Tegenwoordig is hij in alle Belgische regio’s goed ingeburgerd.
De Aziatische hoornaar is een groot zwart insect met gele poten en een oranje band op zijn achterlijf (niet te verwarren met de Europese hoornaar, die groter is en meer oranje van kleur). Hij is niet agressiever tegenover mensen dan een gewone wesp, tenzij je te dicht bij zijn nest komt. De toename van nesten en de geringe hoogte ervan verhogen echter het risico op ongelukken, vooral voor tuinders.
Waarom is zijn aanwezigheid een probleem?
Het werkelijke gevaar dat de Aziatische hoornaar vormt, betreft niet direct de mens, maar de biodiversiteit:
Een bedreiging voor bijen: De Aziatische hoornaar is een geduchte predator van zowel tamme als wilde bijen. Hij kan een volk binnen enkele dagen decimeren, wat een ernstige bedreiging vormt voor de bestuiving en de lokale honingproductie. Een enkele hoornaarkolonie kan duizenden bijen in één seizoen verorberen.
Een verstoring van het evenwicht in ecosystemen: door vele soorten insecten aan te vallen (159 soorten volgens recente informatie), verstoort hij lokale voedselketens. Zijn snelle verspreiding laat weinig ruimte over voor natuurlijke vijanden of concurrenten. Een gemiddeld nest van een Aziatische hoornaar verorbert 11,3 kg insecten per jaar, terwijl een groot nest 22,6 kg kan verorberen! Dit leidt tot minder volwassen (voortplantende) insecten, wat een bedreiging vormt voor de lokale biodiversiteit, ook in het Brussels Gewest.
Een risico voor de mens: hoewel de Aziatische hoornaar niet bijzonder agressief is, kan hij in groepen steken wanneer hij in de buurt van zijn nest komt. Deze steken kunnen zeer pijnlijk en gevaarlijk zijn voor mensen met allergieën, waardoor een spoedopname in het ziekenhuis noodzakelijk kan zijn.
Wat kunnen we doen?
De strijd tegen de Aziatische hoornaar moet collectief, gecoördineerd en milieuvriendelijk zijn. De Stad Brussel heeft initiatieven gelanceerd om de aanwezigheid en verspreiding van de Aziatische hoornaar op haar grondgebied te beperken. U vindt alle informatie op de website https://www.brussel.be/frelons-asiatiques.
Hier zijn enkele nuttige tips:
Meld nesten: De Stad heeft uw hulp nodig! Als u een nest ziet (vaak bolvormig en groot), probeer het dan nooit zelf te vernietigen, maar meld het via het meldplatform ObsIdentify of de website observations.be. U kunt zich ook aansluiten bij een van de ‘Vespa Hunters’-groepen op Facebook, georganiseerd door de gemeente:
Vespa Hunter 1020 : https://www.facebook.com/groups/814059480430098?locale=fr_FR
Vespa Hunter 1120 : https://www.facebook.com/groups/1133352664169382?locale=fr_FR
Vespa Hunter 1000 : https://www.facebook.com/groups/1952854801737819?locale=fr_FR
Vespa Hunter 1130 : https://www.facebook.com/groups/336964925335565?locale=fr_FR
Observeer zonder paniek: Een enkele hoornaar in je tuin betekent niet per se dat er een nest in de buurt is. Maak indien mogelijk een foto en gebruik online tools om het te identificeren.
Bescherm bestuivers: Vermijd het gebruik van niet-gerichte insecticiden, die bijen, hommels en vlinders kunnen doden. Promoot lokale honingplanten om de biodiversiteit te ondersteunen.
Vangstcampagnes voor koninginnen: In het vroege voorjaar ontwaken Aziatische hoornaarkoninginnen uit hun winterslaap om nieuwe kolonies te stichten. Dit is het moment waarop het mogelijk is om deze koninginnen te vangen voordat ze een primair nest bouwen. Zogenaamde ‘selectieve’ vallen kunnen worden gebruikt, vaak in de vorm van flessen of lokaas. Deze vallen moeten echter met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt. Als ze slecht geplaatst of ontworpen zijn, kunnen ze onbedoeld veel soorten nuttige insecten vangen, zoals bijen, hommels of vlinders – een fenomeen dat bekend staat als bijvangst. Daarom is het sterk aan te raden om training of advies te vragen aan imker- of natuurverenigingen voordat u ze installeert. Er zijn meer selectieve modellen en specifieke lokazen beschikbaar, maar hun effectiviteit hangt ook af van de juiste timing en locatie. Ga voor meer informatie naar de website van ‘Comité F’: https://tybou.eu/wordpress/fa/a-propos/.
Een uitdaging voor onze tijd
De Aziatische hoornaar is een symptoom van onze geglobaliseerde wereld: een onbedoeld geïntroduceerde soort die ons ecologisch evenwicht verstoort. Wanneer we ermee geconfronteerd worden, is er geen reden tot paniek, maar juist om kalm te handelen, met informatie en solidariteit. Door hem te leren herkennen, nesten te melden en bestuivende insecten te beschermen, kunnen we de impact van zijn aanwezigheid beperken en tegelijkertijd de biodiversiteit in onze buurt behouden.
Elena Nalon
Wonen in de buurt
Op https://roundsquares.eu heeft een van onze leden een kleine website opgezet om nieuwe (en oude) bewoners te helpen zich in onze prachtige buurt te vestigen, hun weg te vinden en contact te leggen met buren – en met de GAQ. Voorlopig alleen in het Engels…
Belangrijke Stedenbouwkundige Dossiers
Schuman-rotonde
In juli 2024 heeft de Raad van State het verzoek tot opschorting van de werkzaamheden aan de rotonde, dat wij gelijktijdig met het verzoek tot nietigverklaring hadden ingediend, afgewezen. De Raad oordeelde dat onze argumenten de opschorting van de werkzaamheden niet rechtvaardigden… en dat blijft zo. Wij hebben echter ons verzoek tot nietigverklaring gehandhaafd, waarover over ongeveer anderhalf jaar uitspraak zou moeten worden gedaan. Tegen die tijd zal het uiterlijk van het terrein en de toegang via de Kortenberglaan aanzienlijk zijn veranderd…
Newton, grootschalig renovatieproject aan de Notelaarsstraat 211
De renovatiewerkzaamheden zijn in mei 2025 gestart. De nieuwe bestemming van dit gebouw zal verkeersproblemen veroorzaken voor voetgangers, fietsers, bussen, taxi’s, politie, ambulances en het verkeer in het algemeen op het Jamblinne de Meuxplein. Om nog maar te zwijgen van de gevolgen voor de parkeerplaatsen voor bewoners.
De GAQ, Collectief 1727 en twee particulieren hebben echter twee keer beroep aangetekend. Het eerste beroep bij de Raad van State tegen de stedenbouwkundige vergunning en het tweede beroep tegen de milieuvergunning. De indiening of uitreiking van de vergunningen vindt plaats vlak voor de schoolvakantie. Deze werkwijze ondermijnt de reactiemogelijkheden van de bewoners. Financiële bijdragen helpen ons onze rechtszaken te ondersteunen en u te informeren. Deze zijn daarom altijd welkom (Rekeningnummer: BE47 5230 8050 0880 – Collectief Opale-Opaal).
The One, Jacques de Lalaingstraat 40
De zoveelste stedenbouwkundige vergunning is uitgereikt voor deze toren, gebouwd op het voormalige Crowne Hotel in de Wetstraat. In het begin werden er twee beroepen tegen het project aangetekend, wat resulteerde in de vernietiging van beide vergunningen. Ondertussen is de juridische basis waarop deze vergunningsaanvragen werden ingediend, gewijzigd en dient de “Gedeelde Visie voor de Europese Wijk” (https://gaq.be/wp-content/uploads/2022/03/QE_debat-public220223-FR.pdf) nu als leidraad voor toekomstige vastgoedprojecten.
De GAQ beraadt zich momenteel, samen met de AQL (Association Quartier Léopold) en het Comité Tervuren-Montgomery, over de volgende strategieën om definitief een einde te maken aan de cyclus van vergunningsaanvragen en -uitreikingen, die systematisch de wettelijke administratieve instrumenten omzeilt.
Leaselex, Wetstraat 91-105
Na de “carrousel” van verleende en ingetrokken vergunningen heeft de GAQ, in samenwerking met de AQL en IEB (Inter-Environnement Bruxelles), besloten deel te nemen aan het beroep tegen de nieuwe stedenbouwkundige vergunning die werd verleend in de zaak “Leaselex”/EU-conferentiecentrum.
Blok 130 (Wetstraat en omgeving)
Na verschillende omzwervingen rond aangevraagde, toegekende en geannuleerde vergunningen, met name in het kader van het definitief stopgezette RPA Wet (Richtplan van aanleg van de Wetstraat), is dit enorme gebouwencomplex langs de Wetstraat, de Etterbeeksesteenweg en de Jozef II-straat nu een van de ongeveer twintig gebouwen die de Belgische staat van de Europese Unie heeft gekocht. Het zal volledig worden gerenoveerd door Cityforward, via Whitewood, en zal bestaan uit 25% woningen, 5% winkels en diensten en 70% kantoren. Dit project werd gepresenteerd tijdens de maandelijkse GAQ-vergadering op 13 mei. Meer informatie vindt u hier (https://bma.brussels/nl/cityforward/).
Een wandeling langs de oude straten van onze wijk
Of u nu in de Leopoldwijk of de Squareswijk woont, beide gesticht in de 19e eeuw toen de oude stadsmuren van Brussel de boulevards werden die we vandaag de dag nog steeds kennen, oudere geschiedenis wacht op u om de hoek van de straat.
De kaart van Ferraris uit 1770 toont “lege” stedelijke gebieden tussen de dorpen Sint-Joos-ten-Node en Etterbeke. Het was hier, op particulier initiatief van Ferdinand de Meeus, gouverneur van de Société Générale, die de plannen toevertrouwde aan architect Tilman-François Suys, dat in 1837 de Leopoldswijk ontstond. Gelegen in het verlengde van de dwarsassen van het Koninklijk Park en gesteund door de eerste koning der Belgen, verwelkomde deze woonwijk, een hoofdstad waardig, met voorzieningen zoals de Sint-Jozefkerk, de balzaal Concert Noble, het treinstation van de Leopoldswijk en de dierentuin (nu het park), een welgestelde en zaken drijvende bevolking.
In 1855 werd de Wetstraat, die de westelijke grens vormt, verlengd tot aan het paradeplein (nu het Jubelpark), en werd de rotonde aangelegd. De Waversesteenweg en de Kortenbergsesteenweg markeerden het gebied waar vanaf 1870 de wijk der Squares zou ontstaan, volgens de plannen van stadsingenieur Théophyle de Jamblinne de Meux, die vanaf 1875 werden overgenomen en uitgewerkt door architect Gédéon Bordiau.
Oude wegen bestonden echter al in deze promenade en dit landbouwgebied: uiteraard de Leuvensesteenweg, de Notenlaarsstraat (die toegang gaf tot de Linthoutstraat en het Linthoutbos), de Keyserstraat (nu Keizer Karelstraat) en de Etterbeeksesteenweg, die langs de Maalbeek liep. Rond de vijver “Ter Noye” (nu Maria-Louizaplein), die veel groter was dan nu, hebben ook de residentie van kardinaal Granvelle, het Kasteel van Twee-Torens en de watermolen die de stad van water voorzag, hun stempel gedrukt op de toponymie.
Maar de meeste straatnamen dateren uit april-mei 1877 (zie het gemeenteblad van de Stad Brussel) en vormen prachtige geschiedenislessen voor het jonge België. Zo zijn de “Oude Belgen”, namelijk de Eburonen (Ambiorix), de Franken (Clovis, Karel Martel en Karel de Grote) en de Nerviërs (Boduognat), te vinden in de buurt van de pleinen, die ook de Belgische Revolutie van 1830 herdenken (de Engelse “Palmerston”, de “Brabançonne”, gecomponeerd door Van Campenhout op tekst van Jenneval). Verderop verwijst de oude Keysertraat nog steeds naar Keizer Karel V, evenals naar de Slag bij Pavia (tegen Frans I), zijn Troonsafstand (1855) en zijn tante en voogd, Margaretha van Oostenrijk, op het gelijknamige plein.
Liberale kringen uit die tijd vergaten niet de tragische episode van het “Compromis der Edelen” van 1566 te eren, een pleidooi voor godsdienstvrijheid tegen de Inquisitie van Filips II, met Margaretha van Parma, de straten van Kardinaal (Granvelle), Luther, Calvijn, de Inquisitie, de Zuidelijken, (Willem) de Zwijger en de Patriotten. Omdat Karel van Berlaymont hen “Geuzen” noemde, kozen ze de “Knapzak” en de “Nap” als hun insignes. Brederode en Lamoraal van Egmont, die elders al een straat hadden, worden geëerd door de veldslagen bij Gravelingen en Saint-Quentin.
De mediëvisten in de commissie die de straatnamen bedacht, stelden ook de “Stormklok”, het “Belfort”, de “Standaard” en de “Carrousel” voor. Nostalgici van de Oostenrijkse Habsburgers wilden in 1860 al Maria Theresa en Jozef II eren. Wetenschappers pleitten voor Archimedes, Isaac Newton, Benjamin Franklin, founding father van de VS maar ook wetenschapper (elektriciteit), de uitvinder Robert Fulton (eerste commerciële stoomboot, de Nautilus), de wiskundige Simon Stévin, de cartografen Abraham Ortelius en [Mercator, de straat heeft nooit bestaan].
Verderop langs de Renaissancelaan vinden we kunstenaars uit deze periode en later, zoals Veronese, Titiaan, Correggio, Michelangelo, Leonardo da Vinci, [Van der Goes], Hobbema, Van Ostade, Rembrandt, Leys, Wappers en Murillo.
Hedendaagse kunstenaars worden op hun beurt geëerd met sculpturen op de Ambiorixsquare en de Palmerstonlaan: van boven naar beneden: Jacques de Lalaing met Het barbaarse element, de sierlijke beschaving, de georganiseerde maatschappij (1896-1898), Victor Rousseau met zijn monument voor Max Waller (1914), Constantin Meunier met Het paard bij de drinkplaats (1899-1901) en Jef Lambeau met Het zotte lied (1899-1902), dat bijna net zoveel aandacht kreeg als zijn monumentale sculptuur Menselijke passies, die hij in 1989 in het Hortapaviljoen in het Jubelpark plaatste.
Sophie Wittemans
Europa bij ons in de buurt: Gulliver in Lilliput?
In 1957, toen de kwestie van de zetel van de Europese Economische Gemeenschap aan de orde kwam, stelde België de Heizel voor, die na de Wereldtentoonstelling zou vrijkomen. Verschillende steden stelden zich echter kandidaat, maar geen enkele werd unaniem aanvaard. Het was echter België dat de eerste EEG-ambtenaren huisvestte. Eerst in alfabetische volgorde was het aan België om de eerste helft van het roulerende voorzitterschap in januari 1958 te waarborgen. Het voormalige Ministerie van Economie (Belliardstraat) werd met spoed gevorderd en er werd een optie genomen op een in aanbouw zijnd gebouw voor een verzekeringsmaatschappij (laan van de Vrolijke Binnenkomst).
In december 1958 nam de Belgische regering een cruciale beslissing voor onze buurt. In het besef dat de impasse over de keuze van haar definitieve hoofdkwartier waarschijnlijk zou aanhouden, beval hij de onteigening van de nonnenschool van Berlaymont en de bouw van een gebouw dat plaats bood aan 3.000 ambtenaren en, ondergronds, hun 2.000 auto’s.
Naarmate nieuwe lidstaten toetraden en nieuwe bevoegdheden werden verworven, bleven de behoeften van de Europese instellingen in de daaropvolgende decennia toenemen. Aan deze behoeften werd voldaan door de omvorming van woonruimtes tot kantoren en vooral door de lukrake bouw van gebouwen die private ontwikkelaars zeker aan de instellingen konden verhuren.
Een institutionele kolos die honderden miljoenen burgers vertegenwoordigt en zich in een woonwijk vestigt, is een beetje zoals Gulliver die zich in Lilliput vestigt. Het garandeerde ook onophoudelijke bouwactiviteiten, allerlei demonstraties, sireneconcerten en helikoptervluchten.
Maar het biedt ook openbaar vervoer en een niveau van netheid en veiligheid waar veel Brusselse wijken jaloers op zijn. En bovenal, dankzij onze parken en natuurlijk de GAQ, biedt het een levenskwaliteit waar we, eerlijk gezegd, niet over zouden klagen.
Philippe Van Parijs
Traditioneel buurtfeest en rommelmarkt van de GAQ
Op het Ambiorixsquare, zondag 14 september van 8.30 tot 15.00 uur.
Op het programma: rommelmarkt, muziek en kinderpret (schminken, circusschool), gratis fietsreparaties, eten en drinken (inclusief een foodtruck), en het gebruikelijke aperitief voor rommelmarkthouders.
Voorwaarden voor deelname aan de rommelmarkt:
schrijf je zo snel mogelijk in op de website van GAQ www.gaq.be (na 10/09/2025 kosten standplaatsen meer en zijn ze niet meer gegarandeerd)
alleen gebruikte spullen van zolders en kelders mogen tentoongesteld en verkocht worden
voorrang wordt gegeven aan bewoners van de Europese wijk, maar ook mensen uit andere gemeenten kunnen een standplaats aanvragen
De bevestiging van inschrijving en een plan met uw locatie worden na 10/09/2025 per e-mail toegestuurd.
Wil je ons op die dag helpen? Neem dan contact met ons op via fetes@gaq.be
Voetnoten
[1] Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse https://bisa.brussels
[2] https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/air-pollution–the-invisible-health-threat
[3]https://www.eea.europa.eu/publications/harm-to-human-health-from -air-pollution
[4] Air Quality in Europe, European Environmental Agency, https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/air-quality-in-europe-2018
[5] Andrieux J., Eggen M., Bouland C., “État des connaissances sur les liens entre environnement et santé en Région de Bruxelles-Capital”, Centre de Recherche en Santé environnementale et Santé au Travail, 2020.
[6] Institut national d’assurance maladie-invalidité (INAMI); calculs Observatoire de la Santé et du Social deBruxelles, OBS 0327